Hồ
Khang và Hồ Hoàng Thái
Nền
giáo dục Việt Nam thế kỷ XIX được đặt trên tấm thảm nhung của lịch sử, có lẽ vì
thế mà không kém bị lên án, khi được triều đình ra sức củng cố và trọng vọng.
Sự sùng bái Nho học từ Gia Long đến Tự Đức không có dấu hiệu đứt quãng, mà ngày
càng được tăng cường. Hệ thống giáo dục với hai
cấp độ Trung ương và địa phương, với trường công và tư, đã sản sinh ra một
thế hệ nho sĩ ghi tên trong lịch sử một cách tự hào, nhưng cũng tủi hổ. Dương
Quảng Hàm tóm tắt cách tổ chức việc học việc thi của nhà Nguyễn như sau: